als zelfzorg niet zo vanzelfsprekend is
wanneer zelfzorg niet zo vanzelfsprekend is: een persoonlijk perspectief
In onze hectische maatschappij is zelfzorg een term die vaak opduikt. Het wordt geassocieerd met ontspannende activiteiten zoals massages, yoga, mindfulness en gezonde voeding.
Maar wat als zelfzorg niet zo vanzelfsprekend is? Als oprichter van ‘noble nature’, een praktijk in Geluveld, West-Vlaanderen, gericht op authenticiteit en cyclisch leven, heb ik ervaren hoe uitdagend het kan zijn om tijd en ruimte voor jezelf te creëren.
de druk van social media
Op social media wordt zelfzorg vaak geïllustreerd als een eenvoudig onderdeel van de dag.
Ik voelde lang een gevoel van falen omdat dit bij mij niet zo vanzelfsprekend was en ook niet gemakkelijk lukte. Had ik dan tekort aan discipline? Was ik dan zo extreem anders dan de andere, dat het me niet lukte om zelf 5 minuten op een dag voor mezelf uit te trekken?
Wat heb ik lang moeten zoeken…
Het bleek wel ook aan mijn eigen mindset te liggen, waarin er een blokkade zat: ‘ik verdien dit niet’.
mijn eigen mindset als obstakel
Voor mij persoonlijk was mijn eigen mindset een grote blokkade om aan zelfzorg te doen. Ik was bang om tegen mezelf te zeggen: "Je verdient dit." Ik had het gevoel dat het vanzelfsprekend was dat iedereen constant werkt en geld verdient, en dat een moeder haar kind altijd als prioriteit moet zien, inclusief alle huishoudelijke taken die daarbij horen.
Hierdoor bleef er geen minuut op een dag over om eindelijk voor mezelf te zorgen. De overtuiging dat ik pas iets voor mezelf mocht doen nadat alles en iedereen geholpen was, hield me gevangen in een patroon van uitputting en zelfverwaarlozing.
Pas toen ik besefte dat zelfzorg geen egoïsme is, maar een noodzaak, begon ik stap voor stap ruimte te maken voor mezelf.
meer obstakels van zelfzorg
Er zijn toch een paar zaken die zelfzorg in de weg kunnen staan. Zo is het voor mij lange tijd erg moeilijk geweest om op een gepaste moment, tijd voor mezelf te blokkeren. ‘s Morgens is mijn zoontje namelijk al vroeger (lees: héél vroeg) wakker dan mij én hij is nog te jong om te begrijpen dat ik even wil ontspannen. Zo probeerde ik in het verleden een opleiding te volgen, een podcast of muziek te beluisteren, een boek te lezen, een badkamermomentje,… in te lassen zonder resultaat. Mijn zoon wilde gewoon graag met me spelen of knuffelen.
Dan ligt dit toch niet aan zelfdiscipline dan, denk ik?
Er waren ook nog meerdere obstakels merkbaar, die afhankelijk waren van de fase van cyclus van het leven waarin ik me bevond:
Drukte en verplichtingen: Werk, gezin en sociale verplichtingen kunnen zoveel tijd in beslag nemen dat er weinig ruimte overblijft voor jezelf.
Mentale barrières: Schuldgevoel, perfectionisme of het idee dat je altijd productief moet zijn, kunnen ervoor zorgen dat je jezelf op de laatste plaats zet.
Financiële drempels: Zelfzorg wordt soms gekoppeld aan luxe, zoals wellness-uitjes of dure producten, waardoor het voor sommigen onbereikbaar lijkt.
Gezondheidsproblemen: Fysieke of mentale gezondheidsproblemen kunnen het lastig maken om voor jezelf te zorgen, zelfs op de meest basale manieren.
Hoe maak je zelfzorg haalbaar
Begin klein: Zelfzorg hoeft geen uur per dag te kosten. Een paar minuten bewust ademen of even stilzitten kan al helpen. Het kan ook geïntegreerd worden in de reeds bestaande gewoontes die je al hebt. Gebruik bijvoorbeeld een paar druppels essentiële olie bij het nemen van een douche. Of maak een playlist die jou rust brengt en leg deze steeds op als je naar het werk vertrekt. Met deze kleine dingen, hoef je nog geen grote zaken te veranderen of gewoontes te creëren waarvan het moeilijk wordt om ze vol te houden.
Wees mild voor jezelf: Je hoeft niet altijd productief te zijn. Rust is ook waardevol. Maar ook in het toepassen van zelfzorgrituelen en -technieken hoef je ook niet overproductief te zijn. Je mag deze ontdekking met jezelf ook volledig laten afhangen van jou eigen tempo, levensfase, …
Vraag hulp: Zelfzorg betekent soms ook dat je anderen inschakelt om je te ondersteunen. Soms kan dit gewoon in de vorm zijn van ‘accountability’, waarbij iemand anders jou gewoon even vraagt hoe het met jouw zelfzorg gaat. Een soort van zachte reminder.
Maak het onderdeel van je routine: Plan zelfzorgmomenten zoals je dat met andere verplichtingen doet. In het begin kan het helpen om wekelijks een halfuurtje te blokkeren in jouw (gedeelde) agenda. Na een tijd zal jouw mindset het ook maar vanzelfsprekend beginnen te vinden dat dit momentje van jou is.
